Alkoholowy zespół płodowy (FAS) oraz spektrum płodowych zaburzeń alkoholowych (FASD) to poważne zaburzenia rozwojowe, które mogą wystąpić u dzieci, gdy matka spożywała alkohol w czasie ciąży. FAS jest najcięższą formą FASD, ale zaburzenia te obejmują szersze spektrum objawów, które mogą mieć różne nasilenie. Rozpoznanie i zrozumienie tych zaburzeń jest kluczowe dla zapewnienia odpowiedniej opieki i wsparcia dzieciom dotkniętym tymi problemami. W tym artykule omówimy, czym dokładnie są FAS i FASD, jakie są między nimi różnice oraz jak przebiega ich rozwój i leczenie.
FAS (Fetal Alcohol Syndrome) to najcięższa forma zaburzeń rozwojowych spowodowanych prenatalnym narażeniem na alkohol. Charakteryzuje się zestawem specyficznych objawów i cech fizycznych, takich jak charakterystyczne rysy twarzy: małe oczy, cienka górna warga, krótki, zadarty nos oraz gładka powierzchnia skóry między nosem a górną wargą. Dzieci z FAS często mają problemy z rozwojem fizycznym, w tym niską wagę urodzeniową i opóźnienia wzrostu. Również układ nerwowy jest poważnie uszkodzony, co prowadzi do trudności w nauce, problemów z pamięcią, koncentracją i koordynacją ruchową. Często pojawiają się także zaburzenia zachowania, takie jak impulsywność i trudności w kontrolowaniu emocji. FAS to zaburzenie trwałe, które ma poważny wpływ na życie dziecka i wymaga kompleksowej opieki medycznej oraz psychologicznej.
FASD (Fetal Alcohol Spectrum Disorders) to termin obejmujący szerokie spektrum zaburzeń rozwojowych wynikających z narażenia płodu na alkohol. W przeciwieństwie do FAS, FASD może mieć różne nasilenie i objawy, które nie zawsze są tak wyraźne. Dzieci z FASD mogą nie wykazywać wszystkich charakterystycznych cech fizycznych, ale mogą mieć poważne trudności w sferze poznawczej, emocjonalnej i społecznej. Zaburzenia te obejmują m.in. deficyty uwagi, problemy z uczeniem się, zaburzenia zachowania oraz trudności w relacjach z rówieśnikami. FASD to spektrum, co oznacza, że objawy mogą się różnić w zależności od stopnia narażenia na alkohol oraz indywidualnych predyspozycji genetycznych. Diagnoza FASD jest często trudniejsza do postawienia, ponieważ objawy mogą być subtelne i zmienne, co wymaga współpracy wielu specjalistów.
FAS i FASD, choć powiązane, różnią się pod względem nasilenia i zakresu objawów. FAS jest najcięższą formą FASD i charakteryzuje się wyraźnymi fizycznymi i neurobehawioralnymi objawami, które są stosunkowo łatwe do zdiagnozowania. Natomiast FASD obejmuje szerokie spektrum zaburzeń, które mogą mieć bardziej zróżnicowany i subtelny charakter. W przypadku FASD objawy mogą nie być tak oczywiste, co sprawia, że diagnoza jest bardziej złożona i wymaga dokładnych badań klinicznych oraz obserwacji. FASD obejmuje także inne zaburzenia związane z prenatalnym narażeniem na alkohol, takie jak neurobehawioralne zaburzenia związane z alkoholem (ARND) oraz alkoholowe wady wrodzone (ARBD). Różnice te mają istotne znaczenie w procesie diagnozy i leczenia, ponieważ każde dziecko może potrzebować innego rodzaju wsparcia i interwencji.
Przebieg FAS jest złożony i obejmuje różne etapy rozwoju dziecka, od momentu narodzin aż do dorosłości. W okresie niemowlęcym dzieci z FAS często mają niską wagę urodzeniową i problemy z karmieniem, a także opóźnienia w rozwoju fizycznym. W miarę jak dziecko rośnie, objawy mogą się nasilać, wpływając na rozwój poznawczy i emocjonalny. Dzieci te mogą mieć trudności w nauce, problemy z pamięcią, uwagą i koncentracją, a także zaburzenia zachowania, które mogą utrudniać relacje z rówieśnikami i funkcjonowanie w grupie. W okresie dorastania objawy mogą się nasilać, prowadząc do problemów z integracją społeczną, a także do poważniejszych problemów emocjonalnych, takich jak depresja czy stany lękowe. Przebieg FAS jest trwały i wymaga ciągłej opieki oraz wsparcia medycznego, terapeutycznego i edukacyjnego.
Przebieg FASD jest bardziej zróżnicowany niż FAS i może różnić się znacznie między poszczególnymi osobami. Dzieci z FASD mogą rozwijać się pozornie prawidłowo przez pierwsze lata życia, ale z czasem pojawiają się trudności w sferze poznawczej, emocjonalnej i społecznej. W wieku przedszkolnym i szkolnym mogą wystąpić problemy z nauką, koncentracją i pamięcią, a także zaburzenia zachowania, takie jak impulsywność, agresja czy trudności w nawiązywaniu i utrzymywaniu relacji społecznych. W miarę jak dziecko dorasta, objawy mogą się zmieniać, a trudności mogą się nasilać, wpływając na funkcjonowanie w szkole, pracy i życiu społecznym. Przebieg FASD jest trudny do przewidzenia, ponieważ objawy mogą być różne i zmieniać się z wiekiem, co wymaga elastycznego i indywidualnego podejścia do leczenia i wsparcia.
Leczenie FAS i FASD jest kompleksowe i wymaga zaangażowania wielu specjalistów, w tym lekarzy, psychologów, terapeutów oraz pedagogów. Podstawą leczenia jest diagnoza, która pozwala na opracowanie indywidualnego planu terapeutycznego dostosowanego do potrzeb dziecka. Terapie behawioralne i edukacyjne są kluczowe dla rozwoju umiejętności społecznych, poznawczych i emocjonalnych dziecka. W niektórych przypadkach może być konieczne wsparcie farmakologiczne, zwłaszcza w przypadku współistniejących zaburzeń, takich jak ADHD czy zaburzenia lękowe. Rodziny dzieci z FAS i FASD również potrzebują wsparcia psychologicznego oraz edukacyjnego, aby lepiej radzić sobie z wyzwaniami związanymi z opieką nad dzieckiem. Kompleksowe podejście do leczenia, obejmujące wsparcie medyczne, terapeutyczne, edukacyjne i społeczne, jest kluczowe dla poprawy jakości życia dzieci z FAS i FASD oraz ich rodzin.
FAS i FASD to poważne zaburzenia rozwojowe, które mają trwały wpływ na życie dzieci i ich rodzin. Zrozumienie różnic między nimi oraz przebiegu tych zaburzeń jest kluczowe dla zapewnienia odpowiedniego wsparcia i leczenia. Kompleksowe podejście do leczenia, które obejmuje diagnozę, terapię, wsparcie edukacyjne i społeczne, jest niezbędne do poprawy jakości życia dzieci z FAS i FASD. Edukacja społeczeństwa na temat skutków spożywania alkoholu w ciąży oraz wczesne rozpoznanie objawów są kluczowe dla zapobiegania i minimalizowania skutków tych zaburzeń. Współpraca wielu specjalistów oraz wsparcie rodziny i społeczności są nieodzowne dla zapewnienia najlepszych warunków do rozwoju dzieci z FAS i FASD.
Fundacja Medycyna i Sztuka nie prowadzi działalności pożytku publicznego w rozumieniu ustawy o działalności pożytku publicznego i wolontariacie, dlatego też nie możemy otrzymywać 1 % podatku dochodowego.
Można jednak wspierać naszą działalność w dwojaki sposób:
Pamiętaj, że darowizna na rzecz naszej Fundacji pomniejsza Twój podatek.
Masz prawo odliczyć od swojego dochodu kwotę darowizny stanowiącej do 6 % Twojego dochodu (podstawa prawna: art. 26, ust. 1 pkt. 9 Ustawy o podatku od osób fizycznych z dnia 26.07.1991 r. z późniejszymi zmianami).
Jeżeli przekazujesz darowiznę jako osoba prawna, to możesz odliczyć
do 10 % dochodu osoby prawnej (podstawa prawna: art. 18 ust.1 pkt. 1
Ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych z dnia 15.02.1992 r. z
późniejszymi zmianami).
Podstawą odliczenia jest dokument wpłaty darowizny (potwierdzenie dokonania przelewu/wpłaty) na konto bankowe Fundacji.